Het is blijkbaar de week van de krant, want gister verscheen ook in het Algemeen Dagblad een artikel over dit onderwerp. Onder de kop ‘De klassieke krant zal verdwijnen’ blikt de krant vooruit op de ondergang van dit medium. In het stuk zijn Jan Bonjer, hoofdredacteur van het AD, en Mark Deuze, mediaprofessor aan de Universiteit Leiden, het erover eens dat krantenredacties steeds meer zullen inzetten op een crossmediale aanpak.
Op één punt verschillen de heren van mening. Jan Bonjer meent dat de traditionele mediabedrijven een belangrijk voordeel hebben ten opzicht van nieuwkomers, namelijk hun merknaam. Deuze gelooft daar niet in. De loyaliteit van mensen is tegenwoordig fragiel en om die stelling te onderstrepen verwijst hij naar het stuklopen van één op de drie huwelijken. “Als mensen zich op het persoonlijke vlak al niet meer willen binden, zullen ze dat ook niet doen met een bepaald merk krant of omroep.”
Van oudsher hechten uitgevers en redacties veel waarde aan de merknaam van hun krant. Een betrouwbare reputatie zou onontbeerlijk zijn om succesvol te zijn . Toen in de jaren tachtig de oplages van Amerikaanse kranten afkalfden was de reactie van de American Society of Newspaper Editors (ASNE) dat het zou liggen aan de geloofwaardigheid van kranten. Die zou ernstig te kort schieten in vergelijking met de snel populairder wordende televisie. En vervolgens kwam een stroom aan onderzoeken op gang waarin het meten van de geloofwaardigheid van verschillende media centraal stond.
Al die onderzoeken leveren nogal tegenstrijdige resultaten op. De ene keer scoren kranten heel goed, andere keren blijken ze opeens veel minder minder geloofwaardig dan televisie. Uitkomsten blijken sterk afhankelijk te zijn van de gekozen onderzoeksmethode.
Nu de nieuwsconsumptie zich verplaatst naar internet is natuurlijk de vraag wat de merknamen van de traditionele media waard zijn in de online wereld. Hebben de gevestigde merken inderdaad een voorsprong, zoals Jan Bonjer veronderstelt. Uiteraard hebben ze een voordeel vanwege hun naamsbekendheid, maar scoren ze ook beter op geloofwaardigheid?
In de aprileditie van het wetenschappelijke tijdschrift Communication Research staat een artikel waarin die vraag is onderzocht. Wat blijkt? Mensen vinden de nieuwssites van traditionele media een stuk betrouwbaarder dan sites die niet gelieerd zijn aan een traditioneel medium.
Maar ook op dit onderzoek valt het nodige af te dingen. Zo hebben de onderzoekers de respondenten gevraagd hun mening te geven over de geloofwaardigheid van niet-traditionele internetbronnen. Ze geven daarbij als voorbeelden de sites BuzzFlash en Matt Drudge. Ongetwijfeld hebben de respondenten deze sites daardoor op het netvlies als ze de vragen beantwoorden, en niet andere niet-traditionele nieuwssites, zoals Google News. Dat stuurt hun antwoorden dus enorm. Bovendien is het de vraag of je al die sites zomaar op een hoop kan gooien en een geldig oordeel van mensen kan meten over de geloofwaardigheid van alle niet-traditionele sites tegelijk. Hoogstwaarschijnlijk varieert dat oordeel nogal per site.
Zonder twijfel is het in elk geval mogelijk om een succesvolle nieuwssite te lanceren zonder traditionele tegenhanger. Zie het succes van Nu.nl in Nederland. En van bijvoorbeeld The Huffington Post in de Verenigde Staten: ongeveer drie jaar online en afgelopen februari liefst 3,7 miljoen unieke bezoekers, zo meldt een artikel in The Herald Tribune. Hoe geloofwaardig de Amerikanen deze internetkrant vinden is onbekend.