‘Scholieren geloven journalisten maar zelden’. Die kop was vandaag op diverse nieuwssites te vinden, zoals NU.nl, RTLNieuws.nl, Volkskrant.nl, Trouw.nl en Elsevier.nl. Het grappige is dat dit bericht aantoont dat scholieren groot gelijk hebben. Want ondanks de degelijke reputatie van de betreffende nieuwsorganisaties, is het een kul bericht.

Het betreffende bericht is afkomstig van het ANP en is blijkbaar zonder kritische blik door al die redacties gepubliceerd. Dat is jammer, want – in tegenstelling tot wat de kop suggereert – het is helemaal niet zo treurig gesteld met het vertrouwen dat scholieren hebben in journalisten.

Laten we eerst nog even wat meer in het bericht lezen. De eerst zin luidt: “Scholieren hebben weinig vertrouwen in het waarheidsgehalte in de journalistiek.” Oei, dat klinkt niet best inderdaad. Blijkbaar vinden scholieren dat journalisten een loopje nemen met de waarheid.

Maar hoe is dat eigenlijk vastgesteld?

Dat staat ook in het bericht: het gaat om een onderzoek van de site scholieren.com, uitgevoerd door onderzoeksbureau Markteffect. Voor het onderzoek werden 1000 middelbare scholieren ondervraagd.

Wat werd die scholieren dan wel gevraagd?

Op de website scholieren.com staat dat de scholieren de volgende stelling kregen voorgelegd:

‘Een journalist vertelt altijd de waarheid.’

Zo’n 10% van de scholieren was het hier mee eens. Circa 90% was blijkbaar van mening dat journalisten niet altijd de waarheid spreken.

Wil dat nou zeggen dat journalisten volgens scholieren zelden de waarheid vertellen? Nee, natuurlijk niet. ‘Niet altijd de waarheid vertellen’ of ‘zelden de waarheid vertellen’ is een hemelsbreed verschil. Het eerste wil zeggen dat je soms wel eens iets vertelt dat niet klopt, terwijl het tweede wil zeggen dat je bijna alleen maar onwaarheden verkoopt.

Terwijl gerenommeerde nieuwsorganisaties de plank formidabel mis slaan, trekt scholieren.com de enige juiste conclusie: scholieren zijn behoorlijk mediawijs. Ze geloven niet zo maar alles wat een journalist vertelt. Ze gaan er niet blindelings vanuit dat een journalist de waarheid spreekt. En dat is maar goed ook, zoals het bericht over dit onderzoek bewijst.

Update 9 april 2012, 16.15 uur

Inmiddels heeft NU.nl de kop veranderd in ‘Scholieren geloven journalisten niet altijd’.

Trouw.nl en Volkskrant.nl hebben de kop ook veranderd: ‘Veel scholieren denken dat journalisten wel eens liegen’. Dat is nog steeds bezijden de waarheid, want liegen is volgens Van Dale: “met opzet onwaarheden spreken”.  In de stelling die de scholieren kregen voorgelegd wordt niet gerept van opzettelijkheid, dus hebben ze zich hier ook niet over uitgesproken.